- A-
- A+
Το γλαύκωμα είναι μια κοινή διαταραχή των ματιών. Διαφορετικές θεραπείες υπάρχουν διαθέσιμες ανάλογα τον τύπο και το βαθμό της νόσου. Μερικές τοπικές θεραπείες (οφθαλμικές σταγόνες) είναι χωρίς συντηρητικά.
Το γλαύκωμα βλάπτει το οπτικό νεύρο και αυτό προκαλεί αλλοιώσεις του οπτικού πεδίου. Αυτή η κατάσταση των ματιών κατατάσσεται τρίτη στις αιτίες τύφλωσης σε όλο τον κόσμο, μετά από τον καταρράκτη και τον εκφυλισμό της ωχράς κηλίδας (AMD Age-related Macular Degeneration).
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΓΛΑΥΚΩΜΑ?
Το γλαύκωμα είναι μια οφθαλμική νόσος που χαρακτηρίζεται από απώλεια νευρικού ιστού που οδηγεί σε απώλεια όρασης καταστρέφοντας το οπτικό νεύρο. Το νεύρο βρίσκεται στο πίσω μέρος του ματιού (αμφιβληστροειδής) και είναι αυτό το οποίο μεταδίδει τις εικόνες στον εγκέφαλο.
Το γλαύκωμα προκαλεί μη αναστρέψιμη βλάβη στα κύτταρα του οπτικού νεύρου. Αρχικά επηρεάζει μόνο την περιφερειακή όραση, αλλά εάν δεν δοθεί αγωγή, τίθεται σε κίνδυνο ολόκληρο το οπτικό πεδίο.
ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΙ ΤΥΠΟΙ ΓΛΑΥΚΩΜΑΤΟΣ
Υπάρχουν αρκετοί τύποι γλαυκώματος:
- Γλαύκωμα ανοιχτής γωνίας: πρόκειται για την πιο συχνή μορφή της νόσου και αντιπροσωπεύει το 90% των περιστατικών γλαυκώματος. Είναι μία χρόνια οπτική νευροπάθεια που σταδιακά οδηγεί στην τύφλωσή όταν δεν γίνεται αγωγή, εξαιτίας της ατροφίας των οπτικών ινών του οπτικού δίσκου. Τις περισσότερες φορές, γίνεται εμφανές μόνο αφού έχει προχωρήσει για αρκετά χρόνια και η όραση έχει ήδη επηρεαστεί.
- Οξύ ή κλειστής γωνίας γλαύκωμα: Είναι πιο σπάνιο και μπορεί να συμβεί όταν η κόρη διαστέλλεται για φυσιολογικούς λόγους (στρες, σκοτάδι, κρύες θερμοκρασίες) ή φαρμακολογικούς λόγους (φάρμακα). Αυτό προκαλεί αύξηση της πίεσης στο εσωτερικό του οφθαλμού (ενδοφθάλμια πίεση) και ο πάσχων συνήθως εμφανίζει συμπτώματα όπως σοβαρό πόνο στα μάτια και κεφαλαλγία, έμετο ή ξαφνική απώλεια όρασης. Σε αυτήν την περίπτωση, πρέπει να ληφθούν άμεσα μέτρα για την αποτροπή μη αναστρέψιμης βλάβης στο οπτικό νεύρο.
- Δευτεροπαθές γλαύκωμα: αυτός ο τύπος γλαυκώματος εμφανίζεται ως αποτέλεσμα τραυματισμού, οφθαλμικής νόσου, οφθαλμικής χειρουργικής ή ορισμένων ιατρικών θεραπειών (παρενέργειες).
- Συγγενές γλαύκωμα: μπορεί να συμβεί κατά τη γέννηση του νεογνού. Είναι μια εξαιρετικά σπάνια κατάσταση που σχετίζεται με δυσπλασία των ματιών (υπεύθυνο για το 4%-18% των τυφλών παιδιών παγκοσμίως).
- Γλαύκωμα φυσιολογικής πιέσεως: αυτό είναι ένα πρωτογενές γλαύκωμα ανοιχτής γωνίας, αλλά με φυσιολογική ενδοφθάλμια πίεση (κάτω από 21 mmHg). Η διάγνωση του γίνεται βάσει ανωμαλιών στο οπτικό πεδίο.
Παράγοντες κινδύνου
Αν και η ακριβής αιτία του γλαυκώματος δεν είναι απολύτως κατανοητή, πολλοί παράγοντες έχουν αποδειχθεί ότι το καθιστούν πιθανό να συμβεί:
- Αυξημένη ενδοφθάλμια πίεση άνω των 21 mmHg: αυτός είναι ο κύριος παράγοντας. Το γλαύκωμα μπορεί να εμφανιστεί ακόμη και όταν η ενδοφθάλμια πίεση είναι φυσιολογική (γλαύκωμα φυσιολογικής πιέσεως).
- Ηλικία: το γλαύκωμα μπορεί να εμφανιστεί μετά την ηλικία των 40 ετών και γίνεται πιο συχνό όσο μεγαλώνουμε.
- Μυωπία & πρεσβυωπία
- Κληρονομική πάθηση: εάν ένας γονέας πάσχει από γλαύκωμα, υπάρχει αυξημένος κίνδυνος να αναπτύξουν την πάθηση οι απόγονοι του.
- Ορισμένες ασθένειες: αρτηριακή υπέρταση, διαβήτης ή παρατεταμένη λήψη κορτικοειδών μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο γλαυκώματος.
Συμπτώματα
Το γλαύκωμα ανοικτής γωνίας, που είναι ο πιο συχνός τύπος, αναπτύσσεται & χωρίς συμπτώματα: η βλάβη στην όραση εμφανίζεται αργότερα και μερικές φορές συνοδεύεται από πόνο στα μάτια ή πονοκεφάλους. Το οπτικό πεδίο μειώνεται σταδιακά. Η κεντρική όραση περιορίζεται.
Το ενδεικτικό σύμπτωμα του προχωρημένου γλαυκώματος είναι η περιορισμένη όραση. Εάν αφεθεί χωρίς θεραπεία, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μη αναστρέψιμη βλάβη ή ακόμη και τύφλωση.
Διάγνωση
Η διάγνωση γίνεται συχνά κατά τη διάρκεια μιας τυπικής οφθαλμικής εξέτασης από τον Ιατρό σας. Μπορεί επίσης να διαγνωστεί κατά τις εξετάσεις παρακολούθησης ενός ατόμου με προδιαθετικούς παράγοντες γλαυκώματος, όπως ο διαβήτης ή το οικογενειακό ιστορικό.
Ένας οφθαλμίατρος θα επιβεβαιώσει τη διάγνωση του γλαυκώματος με κάποιες πρόσθετες εξετάσεις:
- Μέτρηση ενδοφθάλμιας πίεσης η οποία συνήθως μετριέται χρησιμοποιώντας ένα τονόμετρο.
- Η κατάσταση της κεφαλής του οπτικού νεύρου και των οπτικών ινών μπορεί να ελεγχθεί με τομογραφία οπτικής συνοχής (OCT) ·
- Εξέταση της οπτικής γωνίας που πρέπει να επιβεβαιωθεί ως ανοιχτή ή κλειστή και για να διαπιστωθεί εάν υπάρχει εμπόδιο στην αποστράγγιση του υδατοειδούς υγρού.
- Αξιολόγηση του οπτικού πεδίου, που δείχνει την έκταση των βλαβών του οπτικού νεύρου και την εξέλιξή τους.
Αγωγή γλαυκώματος: η σημασία της αγωγής χωρίς συντηρητικά
Υπάρχουν αρκετές επιλογές θεραπείας για το γλαύκωμα ανοιχτής γωνίας, που όπως αναφέρθηκε παραπάνω είναι η πιο κοινή μορφή γλαυκώματος, οι οποίες μπορούν να επιβραδύνουν την εξέλιξη της κατάστασης μειώνοντας και σταθεροποιώντας την ενδοφθάλμια πίεση. Ωστόσο, εάν επιβεβαιωθεί από τον ιατρό σας πρόβλημα στην όραση, η κατάσταση είναι μη αναστρέψιμη.
Θεραπεία πρώτης γραμμής για πρωτογενές γλαύκωμα ανοικτής γωνίας είναι η χρήση οφθαλμικών σταγόνων. Πρέπει να ενσταλάζονται την ίδια ώρα κάθε μέρα, για όλη τη ζωή του ατόμου, και χωρίς διακοπή.
Μέχρι τώρα, οι οφθαλμικές σταγόνες περιείχαν συντηρητικά για την προστασία τους από τη μόλυνση μετά το πρώτο άνοιγμα. Ωστόσο, έχουν αναφερθεί πολλές τοπικές ανεπιθύμητες ενέργειες λόγω αυτών των συντηρητικών ουσιών. Για το λόγο αυτό, νέα προϊόντα διατίθενται στην αγορά, και έτσι το γλαύκωμα ανοιχτής γωνίας μπορεί τώρα να αντιμετωπιστεί με οφθαλμικές σταγόνες χωρίς συντηρητικά, εξαλείφοντας έτσι τυχόν μακροχρόνιες επιπτώσεις στα μάτια του ασθενούς.
Εάν οι οφθαλμικές σταγόνες δεν καταφέρουν να επιβραδύνουν την εξέλιξη του γλαυκώματος, ο ιατρός σας μπορεί να επέμβει με θεραπεία λέιζερ. Υπάρχει πιθανότητα να χρειαστεί να συνεχίσετε τη χρήση κολλυρίων για λίγους μήνες μετά την επέμβαση.
Εάν το γλαύκωμα δεν ανταποκρίνεται στη χρήση οφθαλμικών σταγόνων και τη θεραπεία με λέιζερ, η χειρουργική επέμβαση μπορεί να εξεταστεί ως έσχατη λύση. Αυτή η διαδικασία θα σταματήσει οποιαδήποτε περαιτέρω πρόοδο του γλαυκώματος, αλλά δεν θα οδηγήσει στην ανάκτηση της χαμένης όρασης.
Σήμερα, τα αντιγλαυκωματικά κολλύρια επιτρέπουν στους περισσότερους ασθενείς με γλαύκωμα να διατηρήσουν ένα καλό επίπεδο όρασης. Ωστόσο, η τακτική παρακολούθηση από τον ιατρό σας ιατρικής παρακολούθησης και η πιστή χρήση των κολλυρίων είναι ζωτικής σημασίας για την πρόληψη της εξέλιξης του γλαυκώματος.
Sources:
(1) La Revue du Praticien Médecine Générale, Volume 32, no. 998, March 2018.
(2) French Association of Qualified Ophthalmologists, Ophthalmology, Elsevier Masson, 2017.
(3) Ameli, Glaucome [online]. Available at: www.ameli.fr/assure/sante/themes/glaucome.
(4) Inserm, Glaucome [online]. Available at: www.inserm.fr/information-en-sante/dossiers-information/glaucome.
